Tệp robots.txt là một thành phần quan trọng trong việc kiểm soát hoạt động của các bot tìm kiếm trên website. Nhờ tệp này, quản trị viên có thể quyết định khu vực nào cần chặn hoặc cho phép bot truy cập, từ đó tối ưu hóa quá trình thu thập và lập chỉ mục dữ liệu. Để hiểu rõ hơn về vai trò và cách sử dụng tệp robots.txt, VNDTS sẽ giúp bạn tìm hiểu rõ hơn qua bài viết sau đây.
File robots.txt là gì?
File robots.txt là một tệp văn bản đơn giản với đuôi mở rộng ".txt", được sử dụng trong Robots Exclusion Protocol (REP) – một tập hợp các quy tắc chuẩn trên web. Mục đích của file này là xác định cách các bot (bao gồm bot của các công cụ tìm kiếm) truy cập, thu thập dữ liệu và lập chỉ mục nội dung trên website. Đồng thời, nó hướng dẫn cách các bot truyền tải thông tin đã thu thập đến người dùng.
Chức năng chính của file robots.txt:
- Kiểm soát lưu lượng của các công cụ tìm kiếm để tránh quá tải khi bot truy cập website.
- Ngăn các bot thu thập dữ liệu ở những phần nội dung bạn muốn giữ riêng tư hoặc không công khai.
- Điều chỉnh tần suất thu thập dữ liệu để giảm tải cho máy chủ khi cần.
- Quy định thứ tự ưu tiên các khu vực trên website mà bot nên thu thập dữ liệu trước.
Nhờ robots.txt, quản trị viên có thể dễ dàng quản lý cách thức bot tiếp cận nội dung và tối ưu hóa quy trình lập chỉ mục để phù hợp với nhu cầu của mình.
Xem thêm: Làm sao để website được tìm thấy trên Google
Nên sử dụng file robot.txt trong trường hợp nào?
Nếu không có file robots.txt, các công cụ tìm kiếm sẽ tự động thu thập toàn bộ nội dung trên website của bạn. Tuy nhiên, trong một số tình huống, việc sử dụng file này sẽ giúp bạn quản lý website hiệu quả hơn và tối ưu hóa cho các công cụ tìm kiếm (SE). Dưới đây là những trường hợp nên áp dụng:
- Chặn công cụ tìm kiếm khi website đang trong giai đoạn phát triển
Khi xây dựng hoặc chỉnh sửa website, quá trình hoàn thiện có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tháng, đặc biệt với những dự án phức tạp. Trong thời gian này, nếu website được đưa lên để thử nghiệm, bạn không muốn các trang chưa hoàn thiện bị Google thu thập và lập chỉ mục, vì điều đó không có lợi cho SEO. Lúc này, bạn nên sử dụng file robots.txt để tạm thời chặn tất cả các công cụ tìm kiếm. Sau khi website hoàn chỉnh, bạn có thể chỉnh lại file robots.txt để mở quyền truy cập cho từng phần hoặc toàn bộ nội dung. - Chặn trang kết quả tìm kiếm nội bộ để tránh bị lạm dụng
Nếu website của bạn có tích hợp công cụ tìm kiếm, mỗi kết quả tìm kiếm sẽ tạo ra một URL riêng. Google có thể lập chỉ mục các trang này, tạo cơ hội cho đối thủ khai thác bằng cách cố tình tìm kiếm những từ khóa nhạy cảm hoặc không phù hợp, gây tổn hại đến uy tín website. Do đó, giải pháp là dùng file robots.txt để chặn các công cụ tìm kiếm khỏi việc index những trang kết quả này. - Ngăn các công cụ thu thập dữ liệu như Ahrefs
Một số công cụ như Ahrefs sử dụng bot để thu thập thông tin về backlink, từ khóa, và các dữ liệu khác từ website của bạn. Đối thủ có thể dựa vào những dữ liệu này để sao chép chiến lược SEO của bạn hoặc cạnh tranh trực tiếp trên cùng từ khóa. Để ngăn chặn, bạn có thể thêm đoạn mã sau vào file robots.txt để chặn bot của Ahrefs:
User-agent: AhrefsBot
Disallow: /
Sử dụng hợp lý file robots.txt giúp bạn kiểm soát tốt hơn cách các công cụ tìm kiếm và bot bên ngoài tương tác với website của mình.
Công dụng và hạn chế của robots.txt
File robots.txt cho phép bạn kiểm soát quyền truy cập của các bot công cụ tìm kiếm vào những nội dung trên website. Nhờ đó, quá trình lập chỉ mục được thực hiện chính xác hơn và giúp website được index nhanh chóng. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích, file này cũng có những hạn chế cần lưu ý. Dưới đây, hãy cùng khám phá chi tiết.
Công dụng của robots.txt
Chặn công cụ tìm kiếm khi website chưa hoàn thiện
Khi website còn trong giai đoạn phát triển và cần được thử nghiệm, bạn sẽ cần thời gian để hoàn thiện cấu trúc và nội dung. Việc để các công cụ tìm kiếm truy cập và lập chỉ mục trang trong thời gian này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến SEO, khiến chất lượng website bị đánh giá thấp. File robots.txt sẽ giúp bạn ngăn các bot truy cập, giảm nguy cơ ảnh hưởng xấu trong giai đoạn nhạy cảm này.
Chặn các trang kết quả tìm kiếm nội bộ với nội dung không mong muốn
Để website phát triển bền vững, cần đảm bảo rằng các URL được Google lập chỉ mục đều mang lại giá trị tích cực. Nếu không được kiểm soát, các trang kết quả tìm kiếm nội bộ có thể tạo ra những URL gây hại cho danh tiếng của website. File robots.txt sẽ giúp bạn ngăn các công cụ tìm kiếm lập chỉ mục những trang này, bảo vệ chất lượng tổng thể của trang.
Ngăn chặn công cụ thu thập dữ liệu liên kết
Các công cụ như Ahrefs, SEMrush hay Top Pages cho phép đối thủ thu thập và phân tích dữ liệu từ website của bạn, bao gồm backlink, từ khóa hoặc các trang phổ biến. Điều này có thể dẫn đến việc đối thủ sao chép chiến lược SEO hoặc cạnh tranh trên cùng từ khóa mà bạn đang tối ưu. Để ngăn chặn, bạn có thể dùng file robots.txt để chặn các bot này và bảo vệ dữ liệu quan trọng của mình.
Hạn chế của robots.txt
Không phải tất cả các bot đều tuân thủ lệnh trong robots.txt
Mặc dù file robots.txt quy định quyền truy cập cho các bot, không phải công cụ tìm kiếm nào cũng tuân theo. Một số bot có thể bỏ qua các quy tắc này và vẫn truy cập dữ liệu. Vì vậy, để bảo mật tối đa, bạn nên dùng mật khẩu để bảo vệ các tệp nhạy cảm trên máy chủ.
Các công cụ tìm kiếm có cách phân tích cú pháp khác nhau
Mỗi công cụ tìm kiếm có phương thức đọc và hiểu cú pháp khác nhau trong file robots.txt. Do đó, có thể xảy ra trường hợp một số bot không nhận diện chính xác lệnh mà bạn đã thiết lập. Vì vậy, quản trị viên cần nắm rõ cú pháp phù hợp với từng công cụ để tối ưu hiệu quả.
Google vẫn có thể index các trang đã bị chặn
Mặc dù đã chặn một URL hoặc tệp bằng file robots.txt, Google vẫn có thể tìm thấy và lập chỉ mục nội dung đó nếu nó xuất hiện trên các trang khác hoặc được liên kết từ nơi khác. Trong trường hợp những URL này không cần thiết, bạn có thể cân nhắc xóa hoàn toàn để đảm bảo dữ liệu được bảo mật tốt hơn.
File robots txt nằm ở đâu trên một website?
Khi bạn xây dựng Website WordPress, hệ thống sẽ tự động tạo ra một File Robot.txt nằm dưới thư mục gốc của server. Ví dụ: Nếu Site đặt trong Folder ban đầu của địa chỉ seodo.com, User có thể truy cập tập tin ở đường dẫn seodo.com/robots txt, kết quả hiển thị sẽ tương tự như sau:
User-agent: *
Disallow: /wp-admin/
Disallow: /wp-includes/
Phần sau User-agent: dấu * có nghĩa là quy định được sử dụng cho mọi loại Bots trên Website. Với trường hợp này, File sẽ nói cho Bots không được phép vào trong dữ liệu thư mục wp-admin và wp-includes. Chính vì vậy 2 Folder này chứa rất nhiều tập thông tin nhạy cảm. Để tạo Robots txt cho riêng biệt thì bạn cần một mục mới để thay thế cái cũ.
Làm thế nào để kiểm tra website có file robots txt không?
Nếu bạn đang băn khoăn không biết website của mình đã có file robots.txt hay chưa, hãy thực hiện theo các bước đơn giản sau:
- Nhập Root Domain của website vào trình duyệt (ví dụ: yourwebsite.com).
- Thêm /robots.txt vào cuối URL.
- Nhấn Enter và kiểm tra kết quả.
Ví dụ:
Nếu bạn muốn kiểm tra seodo.com, hãy nhập seodo.com/robots.txt và nhấn Enter.
- Nếu file xuất hiện: Trình duyệt sẽ hiển thị nội dung của file robots.txt.
- Nếu không có file: Bạn sẽ gặp thông báo lỗi (ví dụ: "404 Not Found"), nghĩa là website chưa tạo file này.
Lưu ý, nếu bạn dùng WordPress nhưng không thấy file xuất hiện, rất có thể là WordPress chưa tạo tự động hoặc tệp đã bị xóa. Trong trường hợp này, bạn cần tạo mới và đặt file vào thư mục gốc của server để bot tìm kiếm có thể đọc đúng dữ liệu theo yêu cầu của bạn.
Tệp robots.txt đóng vai trò thiết yếu trong việc bảo vệ nội dung, quản lý lưu lượng bot và tăng cường hiệu quả SEO cho website. Với sự hướng dẫn chi tiết và cách triển khai đúng, bạn có thể dễ dàng tối ưu hóa hoạt động trang web của mình. VNDTS hy vọng qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn cụ thể hơn về cách sử dụng tệp robots.txt và áp dụng hiệu quả vào công việc quản trị website.
Chia sẻ nhận xét về bài viết